Sakrament Chrztu
Sakrament chrztu udzielany jest w każdą II niedzielę miesiąca. Dzień wcześniej, po Mszy wieczornej jest katecheza dla rodziców i rodziców chrzestnych.
Co to jest chrzest?
Chrzest jest to pierwszy i najpotrzebniejszy Sakrament, który gładzi grzech pierworodny, daje nam życie nadprzyrodzone i czyni nas członkami Kościoła katolickiego.
Jak się przygotować do Chrztu?
- Rodzice mają się zatroszczyć, aby chrzest dziecka odbył się w pierwszych tygodniach życia lub bez zwłoki, gdy dziecku zagraża śmierć.
- Chrzest dziecka ma się odbyć w kościele parafialnym miejsca zamieszkania rodziców dziecka. Chrzest z innej parafii może się odbyć na podstawie pisemnej zgody własnego proboszcza.
- Do godnego ochrzczenia dziecka wymaga się, „aby istniała uzasadniona nadzieja, że dziecko będzie wychowane po katolicku; jeśli jej zupełnie nie ma, chrzest należy odłożyć zgodnie z postanowieniami prawa partykularnego, powiadamiając rodziców
o przyczynie” (Kodeks Prawa Kanonicznego, Kan.868 § 2). - Chrzest zgłasza matka, ojciec lub prawny opiekun dziecka. W kancelarii należy przedstawić:
- odpis Aktu Urodzenia dziecka z USC;
- świadectwo ślubu kościelnego rodziców dziecka jeśli ślub odbył się w innej parafii;
- zaświadczenie o chrzestnych od ich własnego proboszcza, że mogą pełnić obowiązek chrzestnych (jeśli mieszkają w innej parafii).
- Wymagania, aby ktoś mógł pełnić obowiązek chrzestnego:
- ukończone 15 lat
- katolik, bierzmowany, który prowadzi życie zgodnie z zasadami wiary i obowiązku, który ma przyjąć;
- młodzież szkolna przedstawia zaświadczenie o uczęszczaniu na katechezę.
- Chrzest osoby dojrzałej odbywa się po odpowiednim pouczeniu o prawdach wiary i obowiązkach chrześcijańskich oraz po przejściu praktyki życia chrześcijańskiego w katechumenacie.
- Chrzty w naszej parafii odbywają się w Wielkanoc, Boże Narodzenie oraz w każdą drugą niedzielę miesiąca.
- Przygotowanie katechetyczno-liturgiczne rodziców i chrzestnych odbywa się w sobotę przed chrztem po wieczornej Mszy Świętej.
Na chrzest należy zabrać ze sobą świecę i białą szatę dla dziecka.
Rodzice i chrzestni mają zarezerwowane pierwsze ławki w kościele. Przychodzimy do kościoła kilka minut przed Mszą świętą i oczekujemy na celebransa w bramie świątyni.
Jeśli chcesz więcej wiedzieć o chrzcie św. przeczytaj poniższy artykuł
CHRZEST POCZĄTKIEM NOWEGO ŻYCIA
Chrzest jest początkiem nowego życia – życia we wspólnocie z Jezusem Chrystusem i z wszystkimi, którzy w Niego wierzą.
Na znak zapoczątkowania czegoś nowego otrzymujący chrzest zostaje nazwany po imieniu. Czasem otrzymuje też na chrzcie nowe imię. Na to, jak radykalnie rozumie Kościół ten nowy początek, wskazują normy prawne: prawidłowo udzielonego chrztu nie można ani powtórzyć, ani odwołać. Także ten, kto odwróci się od miłości Boga i od wspólnoty wierzących, nie przestaje być ochrzczonym. Przyrzeczenie Boga zostało bowiem dane raz na zawsze. Bóg nie odbiera swej miłości. Ochrzczony jest złączony z Chrystusem (Rz 6, 5). Uczestniczy w Jego kapłaństwie (1 P 2, 9) i doświadcza dobroci Boga.
Chociaż chrzest posiada dla życia chrześcijan znaczenie decydujące, pomimo to jego udzielanie jest proste. W razie potrzeby może go udzielić każdy człowiek. Wystarczy, że poleje wodą głowę chrzczonego i wypowie: N., ja ciebie chrzczę w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego. W pierwszych wiekach Kościoła czynione znaki były jeszcze bardziej wymowne: przyjmującego chrzest trzykrotnie zanurzano w wodzie. W Kościele wschodnim zwyczaj ten zachował się aż do dzisiaj.
Zanurzenie w wodzie oznacza, że przyjmujący chrzest zostaje z Chrystusem pogrzebany; wynurzanie, że wraz z Chrystusem zmartwychwstaje do nowego życia. Pozostałe symboliczne czynności wykonywane przy udzielaniu chrztu: znaczenie znakiem krzyża, namaszczenie olejem św., nadanie białej szaty, zapalenie świecy chrzcielnej od świecy wielkanocnej – podkreślają znak główny. Chrztu udzielać się powinno przede wszystkim w Wigilię paschalną, kiedy to święci się także wodę chrzcielną.
Chrześcijanie wierzą, że ochrzczony ma udział w życiu Zmartwychwstałego. Dogłębnie przemieniony przez Jezusa Chrystusa, staje się „Jego bratem i siostrą” – „synem i córką Boga”. Pełen zaufania może mówić do Boga: „Abba, Ojcze”. Ponadto chrześcijanie ufają, że kto w chrzcie umarł i zmartwychwstał z Chrystusem, ten jest zjednoczony z Bogiem. Wyrwany z mocy grzechu i uwolniony od grzechu pierworodnego, żyje w Jezusie Chrystusie. Tak więc chrzest jest początkiem życia płynącego z mocy Jezusa Chrystusa.
Obmycie
Ksiądz Andrzej Zuberbier pisze: „Chrzest jest pierwszym z chrześcijańskich sakramentów, tj. znaków Bożej łaski udzielanej człowiekowi.
Obmycie — jako akt religijny i symbol oczyszczenia duchowego znane jest także poza chrześcijaństwem. Znane było i w prawie Mojżeszowym. Bezpośredni poprzednik Jezusa, Jan Chrzciciel, zawdzięcza swe imię temu, że wzywając swoich słuchaczy do nawrócenia, chrzcił ich w wodach Jordanu na znak pokuty.
Jezus, posyłając swoich uczniów — apostołów, jako zwiastunów zbawienia, które przyniosła Jego śmierć i zmartwychwstanie, kazał, by nawróconych — tych, którzy uwierzą — chrzcili w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego.
Przyjęcie chrztu jest wyrazem wiary w Jezusa Chrystusa i nieoddzielnej od niej woli nawrócenia: porzucenia grzechów, jakie wyrzuca sumienie, by żyć dla Boga, służąc ludziom.
Chrzest nie jest jednak tylko wyrazem wiary i dobrej woli ze strony człowieka. Jest znakiem działania uwielbionego Pana, Chrystusa, który przez swego Ducha ogarnia człowieka swą łaską, przebacza mu grzechy i —jako Syn Boży — łącząc ze sobą, czyni Bożym dzieckiem. Chrzest jest znakiem działania Chrystusa, który mocą swego Ducha — Ducha Świętego czyni człowieka uczestnikiem swej śmierci i zmartwychwstania (Rz 6,3-14). Udziałem w Jego śmierci poniesionej za grzech wszystkich jest „umieranie dla grzechu”, to znaczy wyrzeczenie się grzechu, wyzwalanie się z grzechu. Udziałem w Jego zmartwychwstaniu jest ciągłe podejmowanie nowego życia – życia dla Boga
i ludzi.
Nie jest to tylko obrazowe sformułowanie, lecz tajemnicza rzeczywistość.
Śmierć Jezusa była aktem absolutnego posłuszeństwa Bogu Ojcu. Była tym samym radykalnym przeciwstawieniem się grzechowi, który jest nieposłuszeństwem i buntem przeciw Bogu. Każdy, kto przeciwstawia się grzechowi, czyni to mocą Ducha Świętego, który niejako wprowadza w bezwzględne posłuszeństwo, a zatem w śmierć Jezusa. Chwalebne życie, jakie Jezus zyskał przez zmartwychwstanie, było następstwem Jego posłuszeństwa do śmierci. Zyskał życie i stał się Życiem i Zmartwychwstaniem dla wszystkich. Nowe życie, jakie staje się udziałem każdego, kto przeciwstawia się grzechowi, jest, mocą Ducha Świętego, udziałem w zmartwychwstaniu Jezusa. Poza Jego posłuszeństwem aż do śmierci nie ma wolności od grzechu. Poza Jego zmartwychwstaniem nie ma nowego życia. Chrzest, który oczyszcza z grzechu i wprowadza w nowe życie, jest rzeczywistym zanurzeniem w śmierci Jezusa i udziałem w Jego zmartwychwstaniu.
Nic dziwnego, że w starożytności udzielano chrztu przede wszystkim w Wigilię Paschalną. Liturgia Wigilii Paschalnej jest liturgią przejścia Jezusa ze śmierci do życia. Jest zarazem liturgią chrztu i jego odnowieniem”.
W Liście do Kolosan czytamy o chrzcie:
Z Nim (Chrystusem) pogrzebani w chrzcie, w którym też razem zostaliście wskrzeszeni przez wiarę w moc Boga, który Go wskrzesił (Kol 2, 12). Komisja ds Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów Episkopatu Polski podaje normy jakimi należy się kierować przy udzielaniu chrztu:
Przygotowanie duszpasterskie do chrztu dzieci
Cały Lud Boży wyznaje, pielęgnuje i przekazuje wiarę apostolską, w której chrzci się dzieci. Jego członkowie powinni rozumieć godność i znaczenie sakramentu chrztu w Bożym planie zbawienia człowieka.
Duszpasterze powinni wykorzystać wszystkie dostępne im środki duszpasterskie, aby wierni powierzeni ich posłudze, pogłębiali swą wiarę przez sakramenty, znali przepisy dotyczące sprawowania chrztu dzieci i byli przygotowani do udziału w liturgii oraz do wychowania dzieci w wierze.
W tym celu duszpasterze głosić będą naukę o misterium chrztu w homiliach niedzielnych, zwłaszcza w jedną z niedziel Wielkiego Postu i niedzielę Chrztu Pańskiego, a także w kazaniach okolicznościowych. Przeżyciu misterium chrztu powinna służyć odpowiednio przygotowana liturgia Wigilii Wielkanocnej.
W katechizacji dzieci i młodzieży należy omawiać problematykę sakramentu zgodnie z obowiązującym programem. Starsze dzieci i młodzież należy nauczyć sposobu udzielania chrztu w niebezpieczeństwie lub w obliczu śmierci (por. Chrzest, rozdz. III, nr 131-138).
Do pouczenia wiernych o przepisach prawnych i liturgicznych o przebiegu liturgii i o formach udziału w niej, trzeba niekiedy wykorzystać ogłoszenia, podawane podczas liturgii mszalnej, szczególnie w Adwencie i w Wielkim Poście. Należy też udostępnić wiernym tego rodzaju informacje, umieszczając je na tablicy ogłoszeń, czy w formie plakatów, wywieszonych na widocznym miejscu. Wskazane jest, by te informacje były stale dostępne wiernym, co ułatwi im i duszpasterzom załatwienie wstępnych spraw w biurze parafialnym.
Ważnym środkiem głoszenia nauki Kościoła o sakramencie i kształtowaniu właściwej postawy wiernych w odniesieniu do chrztu dzieci, jest samo sprawowanie liturgii sakramentu z udziałem wspólnoty parafialnej.
Zgłoszenie dziecka do chrztu
Należy dążyć do tego, by rodzice zgłaszali dziecko do chrztu najpóźniej na dwa tygodnie przed projektowanym terminem (por. Chrzest, nr 8 ad 2). Przy zgłoszeniu powinni być obecni ojciec i matka; jeśli istnieje uzasadniona przyczyna, wystarczy obecność jednego z rodziców.
Zgłoszenie w biurze parafialnym przyjmuje tylko duszpasterz. Ustala on z rodzicami dokładny termin chrztu i omawia sprawy związane z ich udziałem w liturgii i z przyszłym wychowaniem dziecka. W duszpasterskiej, serdecznej i taktownej rozmowie postara się poznać życie religijne środowiska, w którym dziecko będzie wychowywane, udzieli rad, wskazówek i potrzebnej zachęty. Jeśli będzie to możliwe i o ile zachodzi potrzeba powinien zachęcić do zlikwidowania zaniedbań religijnych, omówić atmosferę wychowania religijnego w domu, zachęcić rodziców do przyjęcia Eucharystii w dniu chrztu dziecka oraz pouczyć o chrześcijańskim charakterze uroczystości domowych.
Przy zgłoszeniu duszpasterz spisze akt chrztu na podstawie danych, zawartych w odpisie metryki urodzenia z USC; imiona dziecka należy spisać w brzmieniu i kolejności, jak w tym dokumencie, choćby nie były to imiona świętych i błogosławionych Kościoła. Duszpasterze powinni wcześniej zachęcić wiernych, by swoim dzieciom nadawali imiona katolickie. Rodzice i chrzestni mogą złożyć podpisy w księgach zaraz po spisaniu aktu lub w innym terminie, najpóźniej jednak zaraz po liturgii chrztu.
Wskazane jest, aby rodzicom i chrzestnym podczas zgłoszenia dziecka do chrztu wręczyć karteczki do spowiedzi i na katechezę przygotowawczą.
Rodzice chrzestni
Dla każdego dziecka należy wybrać dwoje chrzestnych: ojca i matkę (por. Chrzest nr 6). Wybór chrzestnych należy do rodziców dziecka, natomiast duszpasterz sprawdza, czy przedstawieni kandydaci spełniają warunki określone przez Kościół i gdy okaże się, że tak, zatwierdza wybór rodziców.
Przymioty wymagane przez Kościół do pełnienia funkcji rodziców chrzestnych podaje rytuał (Wtajemn. nr 10 i Chrzest, nr 6).
Ze względu na zadanie chrzestnych w wychowaniu dziecka, zawarte tam przepisy należy stosować w polskich warunkach duszpasterskich w następującym rozumieniu:
Chrzestni powinni ukończyć 15 lat; chrzestni mają być katolikami wyznającymi swą wiarę życiem zgodnym z nauką Kościoła nie wolno np. dopuszczać do pełnienia tej funkcji osób żyjących w niesakramentalnym związku małżeńskim oraz młodzieży nie uczęszczającej na katechizację (żądać odpowiednich zaświadczeń).
Duszpasterze niech doradzają rodzicom, aby szukali chrzestnych wśród bliższej rodziny i sąsiadów. Należy przeciwstawiać się zdarzającym się zwyczajom zapraszania na rodziców chrzestnych ludzi przygodnych, dobrze sytuowanych, którzy jak można przypuszczać nie będą się interesowali wychowaniem religijnym chrześniaka.
Duszpasterz powinien żądać od rodziców chrzestnych, których nie zna, odpowiedniego świadectwa kwalifikacyjnego z parafii, w której mieszkają.
Duszpasterskie przygotowanie rodziców dziecka i chrzestnych
Ze szczególną troską zgodnie z zaleceniem Rytuału (Chrzest nr 5; 7 i 8), odniosą się duszpasterze do przygotowania rodziców dziecka i chrzestnych.
W celu udzielenia odpowiednich pouczeń o misterium chrztu, wychowaniu w wierze,
o roli apostolskiego przykładu rodziców chrzestnych i o liturgii tego sakramentu należy przeprowadzić bezpośrednie katechezy przygotowawcze. Udział w tych katechezach powinni wziąć tak rodzice dziecka jak i chrzestni.
Chrzest
Liturgia chrztu sprawowana w myśl zasad odnowy, ze zrozumieniem dla symboliki obrzędów, ze czcią dla tekstów liturgicznych; bez pośpiechu i z zachowaniem przepisów, sama z siebie głosi i wyraża wiarę i co istotne ma moc Bożą, która przenika do umysłów i serc. Niech więc duszpasterze tak ustalają czas sprawowania sakramentu i przygotowują liturgię, aby wierni mogli w niej uczestniczyć jak najliczniej i owocnie. Zasadniczo dzieci należy chrzcić podczas Mszy św.
Obrzędy Chrztu Świętego
Obrzęd przyjęcia dzieci
Rodzice i chrzestni z dzieckiem gromadzą się w oznaczonym miejscu kościoła
(w przedsionku, zakrystii lub kaplicy). Kapłan pozdrawia obecnych, przypomina zebranym, że dziecko jest darem Boga, który chce je obdarzyć swoim życiem łaski.
Celebrans: Jakie imię wybraliście dla swojego dziecka?
Rodzice: N (wymieniają imię).
C.: O co prosicie Kościół Boży dla N.
R.: O chrzest (albo: o wiarę, o przyjęcie do Kościoła, o łaskę Chrystusa, o życie wieczne).
C.: Prosząc o chrzest dla swoich dzieci, przyjmujecie na siebie obowiązek wychowania ich w wierze, aby zachowując Boże przykazania, miłowały Boga i bliźniego, jak nas nauczył Jezus Chrystus. Czy jesteście świadomi tego obowiązku?
R.: Tak (albo: Jesteśmy tego świadomi).
C.: (Zwracając się do chrzestnych, pyta ich): Czy jesteście gotowi pomagać rodzicom tych dzieci w wypełnianiu ich obowiązku?
Chrzestni: Jesteśmy gotowi.
C.: Drogie dzieci, wspólnota chrześcijańska przyjmuje was z wielką radością. Ja zaś
w imieniu tej wspólnoty znaczę was znakiem Krzyża, a po mnie naznaczą was w tym samym znakiem Chrystusa Zbawiciela wasi rodzice (i chrzestni).
Celebrans kreśli na czole każdego dziecka znak krzyża. Potem zaprasza rodziców i jeśli uzna za stosowne także chrzestnych, aby uczynili to samo.
Liturgia Słowa Bożego
Wszyscy udają się do miejsca przewidzianego na liturgię słowa, w drodze wykonuje się śpiew. Dzieci na czas liturgii słowa można przenieść do oddzielnego pomieszczenia.
Czyta się wyjątki z Pisma Świętego, następnie celebrans głosi homilię, a po modlitwie powszechnej odmawia egzorcyzmy i wkłada rękę na głowę każdego dziecka.
Modlitwa z egzorcyzmem i włożenie ręki
Panie, Boże wszechmogący, Ty posłałeś swojego jedynego Syna, aby człowieka poddanego niewoli grzechu obdarować wolnością Twoich synów; Ty wiesz, że jesteśmy narażeni na pokusy tego świata i musimy walczyć z zasadzkami szatana. Pokornie Cię prosimy, wyrwij nas spod władzy ciemności, mocą Męki i Zmartwychwstania Twojego Syna. Umocnij jego łaską i strzeż nieustannie na drodze życia. Przez Chrystusa Pana naszego.
Liturgia sakramentu
Wszyscy udają się następnie do chrzcielnicy, o ile potrzeba. Tam celebrans odmawia modlitwę poświęcenia wody lub dziękczynną w okresie wielkanocnym.
W czasie drugiej formuły poświęcenia wody powtarza się aklamację:
Wszyscy: Błogosławiony jesteś, Boże, teraz i na wieki.
Po czwartym wezwaniu:
W.: Boże, uświęć tę wodę.
W czasie trzeciej formuły poświęcenia wody:
W.: Tobie chwała na wieki.
Wyrzeczenie się zła
Celebrans: Drodzy rodzice i chrzestni. Przyniesione przez was dzieci otrzymują z miłości Bożej przez sakrament chrztu nowe życie z wody i z Ducha Świętego. Starajcie się wychować je w wierze tak, aby zachować w nich to Boże życie od skażenia grzechem
i umożliwić jego ustawiczny rozwój. Jeśli więc, kierując się wiarą, jesteście gotowi podjąć się tego zadania, to wspominając swój własny chrzest, wyrzeknijcie się grzechu i wyznajcie wiarę w Jezusa Chrystusa. Jest to wiara Kościoła, w której wasze dzieci otrzymują chrzest Czy wyrzekacie się grzechu, aby żyć w wolności dzieci Bożych?
Rodzice i Chrzestni: Wyrzekamy się.
C.: Czy wyrzekacie się wszystkiego, co prowadzi do zła, aby was grzech nie opanował?
R. i Ch.: Wyrzekamy się.
C.: Czy wyrzekacie się szatana, który jest głównym sprawcą grzechu?
R. i Ch.: Wyrzekamy się.
Wyznanie wiary
Celebrans przyjmuje od rodziców i chrzestnych potrójne wyznanie wiary:
C.: Czy wierzycie w Boga Ojca wszechmogącego, Stworzyciela nieba i ziemi?
R. i Ch.: Wierzymy.
C.: Czy wierzycie w Jezusa Chrystusa…
R. i Ch.: Wierzymy.
C.: Czy wierzycie w Ducha Świętego…
R. i Ch.: Wierzymy.
C.: Taka jest nasza wiara. Taka jest wiara Kościoła, której wyznawanie jest naszą chlubą, w Chrystusie Panu naszym.
W.: Amen.
Uroczysta chwila Chrztu św.
Celebrans zaprasza pierwszą z rodzin, aby podeszła do chrzcielnicy i prosi
o powtórzenie imienia dziecka. Następnie zapytuje rodziców i chrzestnych:
C.: Czy chcecie, aby N. otrzymał(a) chrzest w wierze Kościoła, którą przed chwilą wspólnie wyznaliśmy?
R. i Ch.: Chcemy.
Wypada, aby dziecko trzymała do chrztu matka lub ojciec. Celebrans trzykrotnie polewa głowę dziecka wodą i wymawia słowa:
N., ja ciebie chrzczę
w Imię Ojca i Syna i Ducha Świętego.
Po chrzcie dziecka uczestnicy wypowiadają lub śpiewają aklamację:
Chwała Ojcu i Synowi…
Namaszczenie Krzyżmem świętym
Włożenie białej szaty
N. stałeś(aś) się nowym stworzeniem i przyoblekłeś(aś) się w Chrystusa, dlatego otrzymujesz białą szatę. Niech twoi bliscy słowem i przykładem pomagają ci zachować godność dziecka Bożego nieskalaną aż po życie wieczne.
W.: Amen.
Wręczenie zapalonej świecy
Przed wręczeniem zapalonej świecy, celebrans bierze paschał i mówi:
Przyjmijcie światło Chrystusa.
Następnie przedstawiciel każdej rodziny (np. ojciec lub chrzestny), zapala świecę swego dziecka od paschału. Potem celebrans mówi:
Podtrzymywanie tego światła powierza się wam, rodzice i chrzestni, aby wasze dzieci, oświecone przez Chrystusa, postępowały zawsze jak dzieci światłości, a trwając
w wierze, mogły wyjść na spotkanie przychodzącego Pana razem z wszystkimi Świętymi w niebie.
Zakończenie obrzędu
Obrzęd zakończenia odbywa się przed głównym ołtarzem. W drodze od chrzcielnicy śpiewa się pieśń. Po kilku słowach wstępnych celebransa, wszyscy odmawiają: Ojcze nasz, któryś jest w niebie…
Następnie celebrans błogosławi matki trzymające na rękach swoje dzieci, a także ojców i wszystkich obecnych. Po błogosławieństwie i śpiewie dziękczynnym, gdzie jest taki zwyczaj, zanosi się ochrzczone dzieci przed ołtarz Najświętszej Maryi Panny.